Η ΛΙΣΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΜΑΣΟΝΩΝ

Τα ονόματα 244 επιφανών ελευθεροτεκτόνων από το 1800 ως το 1950 όπως καταγράφονται στην ιστοσελίδα της Στοάς

Βασιλείς, πρίγκιπες, πρωθυπουργοί, πατριάρχες, αρχιεπίσκοποι, υπουργοί, στρατιωτικοί, καθηγητές, τραπεζίτες, βιομήχανοι, διπλωμάτες, ποιητές και πολλοί άλλοι επιφανείς άνθρωποι που διαμόρφωσαν με τη δράση τους την ιστορία της Νεότερης Ελλάδας ήταν ελευθεροτέκτονες (δηλαδή μασόνοι). Από τις αρχές του 19ου αιώνα ως και τα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια οι μασόνοι των ελληνικών στοών διέπρεψαν στην πολιτική και κατέλαβαν σημαντικές θέσεις-κλειδιά σε τομείς του κράτους. Μετά την εισβολή των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής στην Αθήνα το 1941, καταστράφηκε σημαντικό τμήμα των αρχείων της Μεγάλης Στοάς των μασόνων της Ελλάδος, με αποτέλεσμα πολλά ονόματα να έχουν χαθεί. Ωστόσο έχουν διασωθεί 244 ονόματα σημαντικών ελλήνων μασόνων, τα οποία δημοσιοποιούνται σήμερα. Οι 244 άνδρες, η πορεία των οποίων καλύπτει 150 χρόνια - από το 1800 ως το 1950 -, ήσαν μέλη των στοών με ενδεικτικές ονομασίες που στην πλειονότητά τους παραπέμπουν στην αρχαιότητα και στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821. Σημειώνονται χαρακτηριστικά οι στοές «Πυθαγόρας», «Σκενδέρμπεης», «Ευαγόρας», «Μέλης», «Ιωνία», «Ορφεύς», «Φίλιππος», «Ησίοδος», «Δελφοί», «Βυζάντιον» «Πανελλήνιον», «Αθήνα», «Υψηλάντης», «Αναγέννησις», «Αδελφοποίησις», «Προμηθεύς», «Φοίνιξ» Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Κέρκυρας, «Πατρίς», «Παλαιών Πατρών Γερμανός», «Θέμις», «Ηλιος», «Ραδάμανθυς», «Αχαϊκός Αστήρ», «Πρόοδος», «Κινύρας», «Μιαούλης», «Πίστις», «Πέλλα», «Εταιρεία Φιλικών», «Μέγας Αλέξανδρος», «Ομηρος», «Παρθενών», «Αρμονία», «Φως», «Ενωσις», «Σόλων», «Ηρα», «Ζήνων», «Παλαιστίνη», «Φίλοι του Βορρά», «Δωδώνη» και «Renaissance». 

Ανάμεσα στα ονόματα των μασόνων της νεότερης Ελληνικής Ιστορίας περιλαμβάνονται μορφές όπως ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος δολοφονήθηκε το 1831 από τους Κωνσταντίνο και Γεώργιο Μαυρομιχάλη (αδελφός και γιος του Πετρόμπεη). Ως μασόνος στα σχετικά έγγραφα της «Μεγάλης Στοάς της Ελλάδος» αναφέρεται επίσης ο Ελευθέριος Βενιζέλος, αλλά και ο εμπνευστής της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου 1936 Ιωάννης Μεταξάς. Από τα αρχεία των μασόνων δεν λείπουν και ιστορικές φυσιογνωμίες της Εκκλησίας, όπως ο Μητροπολίτης Τραπεζούντας και στη συνέχεια Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος Λαζαρίδης. και ο Μελέτιος Μεταξάκης, ο οποίος διετέλεσε Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Οικουμενικός Πατριάρχης. Ως μασόνος αναφέρεται στα αρχεία της Στοάς των Αθηνών και ο επί 24 χρόνια Πατριάρχης Ιεροσολύμων Βενέδικτος Παπαδόπουλος. 

Μασόνος ήταν, σύμφωνα με τα μασονικά αρχεία, σημαντικοί άνδρες του Επαναστατικού Αγώνα του 1821, όπως ο «Γέρος του Μωριά» Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Από τα αρχεία δεν λείπουν και οι πρωτεργάτες της «Φιλικής Εταιρείας» Νικόλαος Σκουφάς, Εμμανουήλ Ξάνθος, Αθανάσιος Τσακάλωφ και ο επικεφαλής του Ιερού Λόχου Νικόλαος Υψηλάντης.

Στις τάξεις των ελλήνων μασόνων περιλαμβάνονται και σημαντικά πρόσωπα του πνεύματος και των τεχνών, όπως ο Νίκος Καζαντζάκης και ο μουσουργός Νικόλαος Μάντζαρος ο οποίος μελοποίησε τον Εθνικό Υμνο. Πολλοί μασόνοι έγιναν κατά την περίοδο 1800-1950 δήμαρχοι Αθηναίων. Χαρακτηριστικά αναφέρονται τα ονόματα των Κωνσταντίνου Κοτζιά, Εμμανουήλ Μπενάκη, Γεωργίου Τσόχα, Αμβροσίου Πλυτά και του Τιμολέοντος Φιλήμονα. 

H πρώτη τεκτονική στοά της Ελλάδος ιδρύθηκε το 1782 στην υπό βενετική διοίκηση Κέρκυρα με την ονομασία «Αγαθοεργία» (Beneficenza). Ανοιξε εκεί ως παράρτημα της Μεγάλης Στοάς της Βερόνα, η οποία έδρευε στην ιταλική Πάντοβα. Την ίδια εποχή λειτουργούσαν μασονικές στοές και στη Βιέννη. Το 1811 ο Διονύσιος Ρώμας ίδρυσε την πρώτη στοά στον ελληνικό χώρο υπό τον τίτλο «Γαληνοτάτη Μεγάλη Ανατολή της Ελλάδος, κατ' Ανατολήν Κερκύρας» που αποτελεί τον πρόδρομο της «Μεγάλης Στοάς» η οποία υπάρχει και σήμερα. Το 1813, ο μετέπειτα κυβερνήτης της Ελλάδας Ιωάννης Καποδίστριας ίδρυσε στο Παρίσι το «Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον», το οποίο στη συνέχεια συνεργάστηκε και με τη «Φιλική Εταιρεία» την οποία ίδρυσαν στην Οδησσό στις 14 Σεπτεμβρίου 1814 οι Σκουφάς, Ξάνθος και Τσακάλωφ. Στη συνέχεια, τόσο πριν όσο και μετά την κήρυξη της ανεξαρτησίας του ελληνικού κράτους, δημιουργήθηκαν μικρότερες ή μεγαλύτερες στοές οι οποίες συνενώθηκαν το 1867.

Βασιλείς, πρίγκιπες, πατριάρχες, αρχιεπίσκοποι, πρωθυπουργοί 

Ανδρέας (πρίγκιπας, απελάθηκε από τη χώρα μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922), Βασίλειος Γ´ (οικουμενικός πατριάρχης), Βενέδικτος (πατριάρχης Ιεροσολύμων, κατά κόσμον Παπαδόπουλος Βασίλειος), Βενιζέλος Ελευθέριος (πρωθυπουργός), Γεώργιος B´ (βασιλιάς), Γούναρης Δημήτριος (πρωθυπουργός), Θεοτόκης Ιωάννης (Τζον) (πρωθυπουργός), Θεοτόκης Γεώργιος (πρωθυπουργός), Ιωακείμ Γ´ (οικουμενικός πατριάρχης), Καλογερόπουλος Νικόλαος (πρωθυπουργός), Καποδίστριας Ιωάννης (πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας), Κροκιδάς Σωτήριος (πρωθυπουργός), Λογοθετόπουλος Κων. (πρωθυπουργός), Μελέτιος B´ (αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, Πατριάρχης Αλεξανδρείας και Οικουμενικός Πατριάρχης - κατά κόσμον Εμμ. Μεταξάκης), Μεταξάς Ιωάννης (πρωθυπουργός), Παπαναστασίου Αλέξανδρος (πρωθυπουργός), Πιπινέλης Παναγιώτης (πρωθυπουργός), Σοφούλης Θεμιστοκλής (πρωθυπουργός), Στράτος Νικόλαος (πρωθυπουργός), Φώτιος (πατριάρχης Αλεξανδρείας - κατά κόσμον Πέρογλου Γεώργιος), Χριστόφορος (πρίγκιπας), Χρύσανθος (μητροπολίτης Τραπεζούντος και στη συνέχεια αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος - κατά κόσμον Φιλιππίδης Χαρίλαος).

Υπουργοί, στρατιωτικοί, τραπεζίτες, καθηγητές 

Αγγελόπουλος Γεώργιος (καθηγητής), Αγγελόπουλος Κων. (πρόεδρος Ελεγκτικού Συνεδρίου, υπουργός), Αδαμαντίου Αδάμ (καθηγητής), Αθανασιάδης Κων. (καθηγητής), Αθηνογένης Αντώνιος (υπουργός), Αλεξανδρής Κων. (ναύαρχος, υπουργός), Αναγνωστόπουλος Ανδρ. (καθηγητής), Αναγνωστόπουλος Γεώργ. (καθηγητής), Ανδρεάδης Ανδρέας (ακαδημαϊκός), Αντωνόπουλος Σπήλιος (υπουργός, μέλος του Διευθυντηρίου το 1863), Αντωνόπουλος Σπυρίδων (υπουργός), Αξελός Ηρακλής (υποστράτηγος), Αραβαντινός Αναστάσιος (καθηγητής), Αραβαντινός Κων. (καθηγητής), Αραβαντινός Σπυρίδων (υπουργός). 

Βαρούνης Θεόδωρος (καθηγητής), Βανδώρος Παναγιώτης (υποναύαρχος), Βάρβογλης Νικόλαος (υποστράτηγος), Βελιανίτης Θεόδωρος (υπουργός), Βέρροιος Μιχαήλ (καθηγητής), Βλησίδης Θρασύβουλος (καθηγητής, αντιπρόεδρος Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας), Βότσης Νικόλαος (ναύαρχος), Βράιλας Αρμένης (πρόεδρος Ιονίου Βουλής). 

Γαλανός Σπυρίδων (καθηγητής), Γεννατάς Πέτρος (υπουργός), Γεωργαλάς K. Γεώργιος (καθηγητής), Γεωργαντάς Αχιλλεύς (καθηγητής), Γιανναράς Ευάγγελος (καθηγητής), Γουναράκης Νικόλαος (υπουργός), Γεννάδης Στέφανος (στρατηγός), Γενησαρλής Νικόλαος (στρατηγός), Γιαννηκώστας Νικ. (στρατηγός, βουλευτής), Γρυπάρης Χρήστος (υποστράτηγος).

Δαγκλής Παναγιώτης (στρατηγός, υπουργός), Δαμασκηνός Νικόλαος (καθηγητής), Δαμιανός Αντώνιος (υπουργός), Δημαράς Νικόλαος (καθηγητής), Διαπούλης Χαράλαμπος (καθηγητής), Διγενής Κίμων (στρατηγός), Δίγκας Δημήτριος (μακεδονομάχος, υπουργός), Διδαχός Γεώργιος (υπουργός), Δουρέντης Ιωάννης (υπουργός), Δουρούτης Αθανάσιος (βιομήχανος, τραπεζίτης), Δούσμανης Βίκτωρ (στρατηγός).

Εμμανουήλ Εμμανουήλ (καθηγητής), Ευλάμπιος Μιχαήλ (υπουργός).

Ζαβιτσιάνος Κων. (υπουργός, διοικητής Εθνικής Τραπέζης Ελλάδος), Ζαλοκώστας Ευγένιος (διπλωμάτης, υπουργός), Ζάννας Αλέξανδρος (υπουργός, συγγραφέας).

Θεοτόκης Νικόλαος (υπουργός), Θεοτόκης Σπυρίδων (υπουργός).

Ιατρίδης Βασίλειος (καθηγητής), Ιωαννίδης Περικλής (ναύαρχος). 

Καζάζης Νεοκλής (καθηγητής),Κάλευρας Δημήτριος (καθηγητής),Καλιτσουνάκης Δημήτριος (καθηγητής, υπουργός), Καλομενόπουλος Νικόλαος (στρατηγός Νίδας, μακεδονομάχος), Καμπούρογλους Δημήτριος (ιστορικός, ακαδημαϊκός), Κανελλόπουλος Ευθύμιος (υπουργός), Καραϊσκάκης Σπυρίδων (στρατηγός), Καραπαναγιώτης Απόστ. (καθηγητής), Καρβούνης Νικόλαος (υπουργός), Κατσαφάδος Γεώργιος (γιατρός, υφυπουργός), Κατσιμήτρος Χαράλαμπος (στρατηγός), Κολοκοτρώνης Θεόδωρος (αρχιστράτηγος, μέλος της Φιλικής Εταιρείας), Κολοκοτρώνης Θεόδωρος (Φαλέζ) (στρατιωτικός, εγγονός του «Γέρου του Μωριά»), Κοντογιάννης Παντελής (καθηγητής), Κοσμάς Γεώργιος (στρατηγός, υπουργός), Κοτζιάς Κων. (δήμαρχος Αθηναίων, υπουργός), Κοφινιώτης Αντώνιος (καθηγητής), Κρητικός Παναγιώτης, (καθηγητής), Κυριακός Γεώργιος (ακαδημαϊκός), Κυρίμης Γεώργιος (υπουργός), Κύρκος Μιχαήλ (υπουργός), Κωστής Κωνσταντίνος (καθηγητής). 

Λαδάς Χρήστος (υπουργός), Λεβίδης Νικόλαος (υπουργός), Λελούδας Γεώργιος (ναύαρχος), Λομβάρδος Κων. Αργασάρης (υπουργός), Λομβάρδος Κων. (υπουργός), Λούβαρης Νικόλαος (ακαδημαϊκός), Λοβέρδος Σπυρίδων (υπουργός, τραπεζίτης). 

Μακκάς Γεώργιος (καθηγητής), Μαριδάκης Γεώργιος (ακαδημαϊκός), Μάτεσις A. Σπυρίδων (ναύαρχος, πολιτικός), Ματθαιόπουλος Γεώργιος (καθηγητής), Μαυροκορδάτος Δημήτριος (υπουργός, νομάρχης), Μαυρομιχάλης Στυλιανός (υποναύαρχος, μακεδονομάχος), Μελάς Βασίλειος (υποστράτηγος), Μελάς Λεωνίδας (υπουργός), Μελάς Π. Μιχαήλ (ανώτατος αξιωματικός), Μελάς Παύλος (μακεδονομάχος), Μομφεράτος Αντώνιος (καθηγητής), Μπάιρας Ανδρέας (στρατηγός), Μπακόπουλος Κων. (στρατηγός), Μπαλτατζής Γεώργιος (υπουργός), Μπενάκης Εμμανουήλ (δήμαρχος Αθηναίων, υπουργός).

Νικολίτσας Γεώργιος (καθηγητής).

Οικονομίδης Ιωάννης (τραπεζίτης), Οικονομόπουλος Νικόλαος (υπουργός), Οικονόμου Αριστ. (καθηγητής).

Παπαβασιλείου Ιπποκράτης (στρατηγός, υπουργός), Παπαγεωργίου Πέτρος (καθηγητής), Παπαδάκης Ιωάννης (καθηγητής), Παπαδήμας Νικόλαος (στρατηγός, υπουργός), Παπαδοδήμας Ηλίας (στρατηγός, ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας), Παπαμιχαλόπουλος Κων. (υπουργός), Παπούλιας Δημήτριος (ακαδημαϊκός), Παππάς Αλέξανδρος (υπουργός), Πεζόπουλος Θεόδωρος (αντιπλοίαρχος), Πεζόπουλος Κυριάκος (υποναύαρχος), Πετζετάκης Μιχαήλ (καθηγητής), Πηχεών Φιλόλαος (στρατηγός, μακεδονομάχος), Πιερράκος Κυριάκος (στρατηγός, υπουργός), Πυλαρινός Φραγκίσκος (καθηγητής).

Ράδος N. Κων. (καθηγητής), Ράλλης Πέτρος (υπουργός), Ρούφος - Κανακάρης Λουκάς (υπουργός), Ρωμανός Αριστ. (υπουργός), Ρώμας Αλέξανδρος (υπουργός).

Σακελλαρίου Γεώργιος (καθηγητής), Σερπιέρης Φερδινάνδος (τραπεζίτης), Σκαλιέρης Γεώργιος (ακαδημαϊκός), Σκίπης Σωτήρης (ακαδημαϊκός), Σκουλάς Αχιλλεύς (στρατιωτικός, μακεδονομάχος), Σουλιώτης - Νικολαΐδης Αθαν. (στρατηγός, υπουργός), Σπεράντζας Στέλιος (ποιητής, καθηγητής), Στεφάνου Διονύσιος (υπουργός), Στρέιτ Γεώργιος (ακαδημαϊκός, υπουργός), Συνοδινός E. Ελευθέριος (καθηγητής), Συρμόπουλος Σόλων (πρύτανης), Σφακιανάκης Παναγιώτης (υπουργός). 

Τζέτζης Ιωάννης (ιστορικός, καθηγητής), Τρικούπης Σπυρίδων (πρόεδρος του πρώτου επταμελούς Υπουργικού Συμβουλίου του ελληνικού κράτους), Τσακόπουλος Σπυρίδων (υπουργός), Τσίλλερ Ερνέστος (αρχιτέκτων, αρχαιολόγος, καθηγητής), Τσόντος - Βάρδας Γεώργιος (στρατηγός, μακεδονομάχος, υπουργός).

Υψηλάντης Αλέξανδρος (στρατηγός, αρχηγός της Φιλικής Εταιρείας), Υψηλάντης Δημήτριος (στρατιωτικός, μέλος της Φιλικής Εταιρείας), Υψηλάντης Νικόλαος (αρχηγός Ιερού Λόχου, μέλος της Φιλικής Εταιρείας).

Φιλάρετος Γεώργιος (υπουργός), Φραντζής Αμβρόσιος (στρατηγός), Φωτιάδης Αλέξανδρος (καθηγητής).

Χαριτάκης Κων. (καθηγητής), Χαριτάντης Αναστάσιος (καθηγητής), Χαρτ Ευτύχιος (καθηγητής), Χατζηπάνος Παναγιώτης (υπουργός).

Ψαρρός Δημήτριος (συνταγματάρχης, αρχηγός αντιστασιακής οργανώσεως 5/42).

Συγγραφείς, ποιητές, μουσουργοί, βουλευτές, πρέσβεις... 

Αδάμαντος Αδάμ (Δήμαρχος Αμμοχώστου), Αναγνωστόπουλος Παν. (Μέλος της Φιλικής Εταιρείας), Αννινος Χαράλαμπος (συγγραφέας), Αννινος Χερουβείμ (μητροπολίτης Παροναξίας), Αντύπας Ανδρέας (γιατρός), Βασιλικός Αθανάσιος (βουλευτής), Βρατσάνος Δημήτριος (βουλευτής), Γαλάνης Εμμανουήλ (συγγραφέας), Γιαννόπουλος Αγησίλαος (δημοσιογράφος), Γλέζος Πέτρος (λόγιος), Δανδόλος Αντώνιος (πολιτικός), Δραγούμης Ιων (λόγιος, πολιτικός), Δραγώνας K. (γιατρός), Εβερτ Μιλτιάδης (μακεδονομάχος), Εσλιν K. (πολιτικός), Ζέπος Π. Ιωάννης (νομοδιδάσκαλος), Ζώης Λεωνίδας (ιστορικός των Επτανήσων), Ησυχάκης Δημήτριος (δήμαρχος Χανίων), Θεοτόκης Εμμανουήλ (πρόεδρος Ιονίου Βουλής), Ιωαννίδης Γεώργιος (βουλευτής Πάφου), Καζαντζάκης Νίκος (συγγραφέας), Καλλιμασιώτης Δημήτριος (βουλευτής), Καλογερόπουλος Δημήτριος (πρόεδρος Ελλήνων Λογοτεχνών), Καλογερόπουλος Παναγιώτης (λόγιος), Καμπάς Παναγιώτης (βιομήχανος), Καυταντζόγλου Λύσανδρος (πρέσβης), Κουρτίδης Αριστ. (λόγιος, παιδαγωγός), Κυβετός Λεωνίδας (βουλευτής), Λαδάς Ιωάννης (νομικός), Λευκαδίτης Αθανάσιος (γυμναστής, ιδρυτής Ελληνικού Προσκοπισμού), Μαλακάσης Μιλτιάδης (ποιητής), Μανιάκης K. (δικαστικός), Μάνος Νικόλαος (δήμαρχος Θεσσαλονίκης), Μάντζαρος-Χαλικιόπουλος Νικόλαος (μουσουργός), Μαρκοράς Γεράσιμος (ποιητής), Μαρτινέλλης Γεώργιος (ποιητής), Μάτεσις Αντώνιος (νομικός, πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου), Ματσούκας Σπυρίδων (ποιητής), Μελάς Αλέξανδρος (βουλευτής), Μινέικο Σιγισμούνδος (μηχανικός), Μπαλάνος Δημήτριος (γιατρός), Νάγος Σπυρίδων (συγγραφέας), Ξάνθος Εμμανουήλ (ιδρυτικό Μέλος της Φιλικής Εταιρείας), Παπαγεωργίου Φιλώτας (βουλευτής), Πελεκίδης Ευστράτιος (αρχαιολόγος), Περράκης K. (γιατρός, πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου), Πλυτάς Αμβρόσιος (δήμαρχος Αθηναίων), Πουρής Μιλτιάδης (βιομήχανος), Ράδος Νικόλαος (λόγιος, ιστοριοδίφης), Ράμμος Αντώνιος (πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου), Ρώμας Διονύσιος (γερουσιαστής της Ιονίου Βουλής, Μέλος Φιλικής Εταιρείας), Σάρρος Δημήτριος (μακεδονομάχος), Σημιτόπουλος Ηλίας (αρχιτέκτων), Σημιτόπουλος K. (γιατρός), Σκουφάς Νικόλαος (ιδρυτικό Μέλος Φιλικής Εταιρείας), Σολομωνίδης Σπυρίδων (δημοσιογράφος, νομάρχης), Σολομωνίδης Σωκράτης (δημοσιογράφος), Σώζος Χριστόδουλος (δήμαρχος Λεμεσού, βουλευτής), Τερτσέτης Γεώργιος (λόγιος, δικαστικός), Τζαζόπουλος Αλέξανδρος (νομικός), Τριανταφυλλίδης Αντώνιος (βουλευτής Λευκωσίας), Τσακάλωφ Αθανάσιος (ιδρυτικό Μέλος της Φιλικής Εταιρείας), Τσόχας Γεώργιος (δήμαρχος Αθηναίων), Φιλήμων Τιμολέων (βουλευτής, δήμαρχος Αθηναίων), Φλογαΐτης Θεόδωρος (λόγιος, δικαστικός), Φλώκος Χαράλαμπος (γενικός στρατιωτικός αρχίατρος), Χαλκοκονδύλης Λ. Ιωάννης (κοινωνιολόγος, δημοσιογράφος), Χοϊδάς Ρόκκος (βουλευτής), Χρηστοβασίλης Χρ. (ποιητής), Χρυσάφης Ιωάννης (καθηγητής Γυμναστικής).

Το ΒΗΜΑ, 19/03/2006 , Σελ.: A26